امام امت ,از دیرباز, به مساله خودکفایی توجه داشته است واز وابستگی اقتصادی کشورهای اسلامی وایران زمین , به دشمنان اسلام , رنج می برده و همواره خواستار قطع وابستگی و سلطه اقتصادی اجانب و رسیدن به خودکفایی ملت اسلام بوده است :

"..من اعتقادم این است , که انسان اگر با هر زحمت و مرارتی زندگی کند و زندگیش مال خودش باشد, مستقل باشد... و نان جو خودش را بخورد...ارزشش صدها مقابل این است که انسان در آپارتمانهای عظیم بنشیند و دستش , پیش دیگران دراز باشد. " ¹

"آیا برای مسلمانان جهان ننگ نیست که بااین همه سرمایه های انسانی و مادی و معنوی , با داشتن مکتب مترقی و پشتوانه الهی , تن به سلطه قدرتمندانه مستکبر و دزدان دریایی و زمینی قرن می دهند " ²

"مسلمین , نباید تحت سلطه کفار باشند خدای تبارک و تعالی , برای هیچ یک از کفار سلطه بر مسلمین قرار نداده است و نباید مسلمین ,این سلطه کفار را قبول کنند. " ³

عوامل خودکفایی از نگاه امام راحل(ره)

1-خودباوری 

 2 -حصراقتصادی 

 3 -تکیه بر عوامل تولید

در ادامه به توضیح موارد فوق پرداخته شده است.

1-خودباوری  

انسان ,موجودی است که خداونداستعدادها و مایه هایی که برای یک زندگانی شرافتمندانه به کار می آید, دراو به ودیعت نهاده است . در برخورداری ازاین تواناییها, بین انسان شرقی و غربی , سیاه و سفید فرقی نیست , بلکه آنچه هست در کشف و بهره برداری است که هر ملتی وقتی به تواناییها, دست خواهد یازید و بر طبیعت سیطره خواهد یافت که به نیکی تواناییهای خویش را کشف کند وایمان بیاورد که تواناست .. حضرت امام , قدس , در راستای رسیدن به بی نیازی اقتصادی , گام نخست و سنگ زرین را, خود باوری و کشف استعدادهای خدادادی دانسته و خواستار بهره برداری درست از آنها شده است :

"شما اگر چنانچه باورتان باشد که نمی توانید صنعت بکنید و نمی توانید صنایع بزرگ و کوچک را, و چیزهایی که احتیاج به غرب بوده است , خودتان آنها را درست کنید, تااین باور هست , نمی توانید که انجام بدهید.اول باید باورتان بیاید که ما هم انسانیم , ما هم قدرت تفکر داریم , ما هم قدرت صنعت داریم .این قدرت , در همه افراد بشر, به قوه هست .اگراین باوری برای شما پیدا شد... و یک ملت , وقتی که یک مطلب را باور کرد که می تواندانجام بدهد,انجام خواهد داد. 

اساس باور,این دو مطلب است : باور ضعف و سستی و ناتوانی و باور قدرت و قوه و توانایی اگر ملت ,این باور را داشته باشید که می توانیم در مقابل قدرتهای بزرگ بایستیم ,این باور,اسباب این می شود که توانایی پیدا کند و در مقابل قدرتهای بزرگ ایستادگی کند.این پیروزی که شما به دست آورید, برای این که باورتان آمده بود که می توانید." ⁴

مسلما معلمان باایمان و آگاه می توانند با تاثیری که با سخنانشان برروی دانش آموزان به خصوص جوانان داشته باشند حس خود باوری واعتماد به نفس را در آنان تقویت کنند

2-حصراقتصادی  

ازاموری که می تواند ملتی را به خود آورد واو را به نیازمندیهای خود متوجه سازد,محاصره اقتصادی است . حصراقتصادی ,انسان را به بهره گیری از توان واستعدادهای خود تشویق می کند و چه بسیار ملتهای که در سایه اتکای به خود در هنگامه جنگ و محاصره اقتصادی , به اقتصاد شکوفایی دست یافته اند. کشور عزیز ما نیز,ازاین موهبت الهی بی بهره نماند و توانست در سالهای جنگ و محاصره اقتصادی , به موفقیت های چشمگیری دست یابد بدین جهت ,امام امت , حصراقتصادی را عامل پیشرفت و پیدا کردن شخصیت گم کرده واز دست داده می دانستند:

"شما دیدید که دراین جنگ تحمیلی که پیش آمد و محاصره اقتصادی ما شدیم , خود ارتشیها,این قطعات را درست کردند.اگر قبل ازاین بود, یکی از آن قطعات را نمی توانستند درست کنند.از بابااین که شخصیت خود را گم کرده بودند,می گفتند: باید متخصص بیاید. من اعتقادم است که :اگر ما در محاصره اقتصادی یک ده سال پانزده سال , واقع شویم , شخصیت خودمان را پیدا می کنیم."⁵

3-تکیه بر عوامل تولید   

بدون تردید, در میان همه کارهای مفید و سودآور, عوامل مولد و برطرف کننده نیازهای اساسی انسان یعنی کشاورزی , دامداری و صنعت ,ازاهمیت ویژه ای برخورداراست زیرا, در حقیقت , کشاورزی , موجبات حیات بشری را را فراهم ساخته و براساس آن , جوامع ,استوار می گردد. صنعت نیز در دنیای کنونی ,ازاهمیت فراوانی برخورداراست , به طوری که زندگی بشر امروز, به گونه ای گسترده با آن پیوند خورده و زندگی به صورت مجموعه به هم پیوسته صنعتی در آمده است . بدینسان , کشاورزان و کارگران از آن جهت که زندگی را برای انسانها ممکن و سهل ساخته اند, حقوق بسیاری بر عهده انسانها دارند.

افزون براین , دست یابی به کشاورزی و صنعت و صحیح پایه های استقلال کشور را تشکیل داده و می تواند سرنوشت سیاسی واجتماعی ملتها را دگرگون سازد. چه بسیاراز ملتهای که امروز, در عین گسترش و عظمت , براثر کمبود مواد غدایی محتاج دولتهای استعمارگر گردیده واصلی ترین شریان حیات و زندگی خود را به دست مستکبران سپرده اند. گره خوردگی این مساله , با سیاست های مریض ضداخلاقی ابرقدرتها, براهمیت خودکفائی در کشاورزی و صنعت می افزاید.

دراسلام , به این دو قشر, (کشاورز و کارگر)اهمیت بسیار داده شده است وانسانهایی که در راه تهیه معاش خود وانسانهای دیگر در تلاش اند, همانند مجاهدان در راه خدا به حساب آمده اند. ( الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل الله ) و زارعین گنجهای خداوند و بهره رسان به همه خلاق خداوند و موجودات دیگر معرفی گردیده اند. درارزش کار و کارگر همین بس که : پیامبراسلام , دست کارگر را می بوسد و بدین وسیله ارزش کار و کارگر را به نمایش می گذارد.

کشور عزیز ما که برخورداراز سرزمینهای بسیار وسیع کشاورزی می باشد, در رژیم ستمشاهی , براثر نفوذاستعمارگران و سیاستهای غلط حاکمان , کشاورزی از صحنه خارج گردیده بود و سرزمینهای وسیعی ,از بهترین زمینهای حاصل خیز, با تبدیل به ساختمان , ویلا, تا جایی که کشور ما با توان بهره دهی نان چندین کشور, خود, محتاج بیگانگان گردید.

امام امت , سالهای پیش از پیروزی , خطر نابودی کشاورزی را به ملت تذکر داده و خواستار قطع وابستگی از خارجیان گردید. بعداز پیروزی نهضت نیز, مرتب به ارزش نیروی مولد کارگر و کشاورز تکیه کرد و خواستار حمایت همه جانبه از کشاورز و کشاورزی و کارگر, در راستای خودکفائی اقتصادی کشور گردید:

"دو قشراز ملت ستون کشور وانقلابند: یک قشر, کارگر که با مجاهدات پی گیر خود قبل ازانقلاب و بااعتصابات دامنه دار خود,انقلاب را به پیروزی رساند و بعدازانقلاب هم آنها هستند که با کوشش خود, و جهاد خود, در راه اسلام ,این انقلاب را به پیش می برند و قشر دوم کشاورزان اند. کشاورزان و کارگران اساس استقلال کشورند." ⁶

"کارگران ازارزشمندترین طبقه و سودمندترین گروه , در جامعه ها هستند. چرخ عظیم جوامع بشری , با دست توانای کارگران در حرکت و چرخش است . حیات یک ملت مرهون کار و کارگراست" ⁷

"... در هر کشور, کارگر و کشاورزاساس آن کشور هستند.اساس اقتصاد کشور بسته به کار و کارگر و کشاورزاست."⁸

پاورقی

1-صحیفه نور, ج 14.285.

2-همان مدرک , ج 15.125.

3-همان مدرک , ج 16.37.

4- صحیفه نور ج 14.194.

5 همان مدرک , ج 14.77.

6- صحیفه نور, ج 14.211.

7- همان مدرک , 12.211.

8- همان مدرک , 7.209